Castanea sativa

Jatorria:

Hegoaldeko Europan eta Asia Txikian du jatorria. Lurzoru fresko eta hezeetako basoak osatzen ditu. Mundu osoko herrialde askotan sartua, laborantzarako.

Ezaugarri nagusiak:

Zuhaitz erorkorra, tamaina handikoa eta enbor lodikoa. Azal leuna, grisaxka edo arrea, ale gazteetan. Kopa trinkoa eta oso adartsua. Hosto luze eta zerratuak. Fruitua gaztaina da.

Zura:

Bere egur iraunkorra altzariak, landareentzako tutoreak, dekoraziorako eta eraikuntzarako habeak, upelak eta hesiak, hegalaburra arrantzatzeko bikornoak egiteko erabiltzen da. Ez du egurrerako balio.

Bitxikeriak:

Antzinako herriek gaztainen oskolak eta zuhaitzaren hostoak erabiltzen zituzten ile horia iluntzeko. Jaioberriei ilea hazten ere laguntzen ziela uste zen. Gaztainondoen basoak, neurri handi batean, hiru gaixotasun eta izurrite izugarriren ondorioz murriztu dira azkenaldian: tinta, txankroa eta liztor txikia.